STELLA MARIS

 

 του  CORMAC McCarthy

 

Το βιβλίο αποτελείται από επτά συνεδρίες της Αλίσια Γουέστερν(!), μιας εικοσάχρονης, σπάνιας ιδιοφυΐας στα μαθηματικά κοπέλας, με τον ψυχίατρό της, η οποία προσήλθε οικειοθελώς στην ψυχιατρική κλινική Stella Maris, «γιατί δεν είχα πού αλλού να πάω».

Συγκλονίζει και προβληματίζει ο λόγος της σε θέματα όπως τα μαθηματικά, η φιλοσοφία, η τάση της να δώσει τέλος στη ζωή της, η μουσική, ο θεός, ο θάνατος, η γλώσσα, το ασυνείδητο, η σχέση της με τον αδερφό της, που βρίσκεται σε κώμα στην Ιταλία και η γνώμη της για τον πατέρα της, ο οποίος, διάσημος φυσικός, αποτέλεσε μέλος της επιτροπής επιστημόνων, που κατασκεύασε την πυρηνική βόμβα κατά τη διάρκεια του Β παγκόσμιου πολέμου.

 

Ο Μακάρθυ επανήλθε μετά από πολύ καιρό με δύο αυτόνομα βιβλία, τα τελευταία του.

Το πρώτο βιβλίο του δίπτυχου, « Ο Επιβάτης», αναφέρεται στη ζωή του αδερφού της Αλίσια Γουέστερν. 

Αυτό είναι το δεύτερο αλλά και το τελευταίο του Κορμακ Μακάρθυ, ο οποίος πέθανε το 2023.

«Τι κάνεις όταν δεν σε βλέπει κανένας;

Τίποτα. Εσύ;

Έχω μυστικές συζητήσεις με υποτιθέμενες ανύπαρκτες προσωπικότητες..οι άνθρωποι με βρίσκουν ενδιαφέρουσα αλλά έχω πάψει πια να προσπαθώ να τους μιλήσω. Μιλάω με τους άλλους τρελούς».

 

 

 

Πεδινές πολιτείες (Cities of the plain) του Κόρμακ Μακάρθυ (Cormac McCarthy)

 

The Border Trilogy:

·         All the beautiful horses

·         Το πέρασμα

·         Πεδινές πολιτείες

Το κάθε ένα από τα βιβλία της τριλογίας είναι αυτόνομο. Το πρώτο μέρος δεν έχει μεταφραστεί στα ελληνικά, αλλά έχει γίνει μια ωραία ταινία.

 

O Cormac McCarthy, αφού, στο πρώτο βιβλίο της τριλογίας, αναφέρθηκε στη ζωή του δεκαεξάχρονου John Grady, τη φυγή του από το ράντσο τους στο Τέξας και την περιπέτειά του στο Μεξικό (ο Ρίο Γκράντε, χωρίζει τις δύο χώρες, Ηνωμένες Πολιτείες και Μεξικό. Εκεί, στα νοτιοδυτικά των ΗΠΑ, μπορούσαν να περνάνε τα σύνορα ακόμα, καβάλα στα άλογα χωρίς πρόβλημα , γύρω στα μέσα του εικοστού αιώνα ), τον ξαναβρίσκει σε ηλικία 19 χρονών, στο Πεδινές Πολιτείες, να έχει επιστρέψει από το Μεξικό, να δουλεύει σε ένα ράντσο στο νότιο New Mexico, USA και να έχει δημιουργήσει μια γερή φιλία με τον Billy Parham, ο οποίος είναι ο κεντρικός χαρακτήρας του δεύτερου βιβλίου της τριλογίας.

Ο John Grady είναι ένας ιδιαίτερος νέος, που χαρακτηρίζεται από τιμιότητα, καλοσύνη και ενσυναίσθηση. Μιλάει στα άγρια άλογα με τον τρόπο του και μπορεί να τα εξημερώσει. Δεν έχει σχέδια για το μέλλον και είναι ευχαριστημένος στο ράντσο με αυτό που κάνει. Υπάρχουν σκηνές από την καθημερινή ζωή στο ράντσο, όπως το κυνήγι των άγριων σκυλιών που σκοτώνουν τα γελάδια τους, το εξημέρωμα των άγριων αλόγων, την κούραση και την ξεκούρασή τους. Τον βλέπουμε να κάθεται στους βράχους και να απολαμβάνει τη θέα των πεδινών πολιτειών κάτω μακριά.

Τα προβλήματα αρχίζουν όταν ερωτεύεται, χωρίς γιατρειά, μια κοπέλα που δουλεύει στο μπουρδέλο της πόλης, από την άλλη μεριά του ποταμού.

Ο Cormac McCarthy, είναι γνωστός για τον πεσιμισμό του. Του έχει δοθεί ο  τίτλος του μεγαλύτερου πεσιμιστή της αμερικάνικης λογοτεχνία.

Είναι επίσης γνωστός για την ενδελεχή έρευνα που έκανε σχετικά με τα θέματα των βιβλίων του. Εικόνες τόσο αληθινές που η γλαφυρότητά τους αλλά και η βιαιότητά τους σε ανατριχιάζουν.

Και ενώ διαβάζεις μια σχεδόν γουέστερν ιστορία, στις τελευταίες σελίδες έρχεσαι αντιμέτωπος με έναν βαθιά φιλοσοφικό διάλογο, δύο χαρακτήρων, που σε ξαφνιάζει.

 

«Χάραξα τη διαδρομή της ζωής μου πάνω σε ένα χάρτη, και προσπάθησα να δω τι σχήμα δημιουργούσε, γιατί σκέφτηκα ότι αν μπορούσα να δω αυτό το σχήμα και να αναγνωρίσω τη μορφή του, θα ήξερα καλύτερα πώς να συνεχίσω», λέει ένας περιπλανώμενος στον Πάρχαμ , ο οποίος επίσης περιπλανιέται στην προσπάθειά του να γυρίσει στον τόπο του. Και τότε ο άστεγος αρχίζει να διηγείται το όνειρο που είδε! Και εκεί μέσα πλέκονται τα θέματα που απασχολούν τον Cormac McCarthy, η ζωή και ο θάνατος, η συνειδητότητα, το όνειρο και η αλήθεια, η γλώσσα και η λύτρωση από μια ζωή σκοτεινή  όπου νομίζουμε ότι έχουμε επιλογές, με την αγάπη του πλησίον ως μόνη ελπίδα.

 

Αυτή η ιστορία, λέει ο πλάνης, όπως όλες οι ιστορίες, ξεκινάει με ένα ερώτημα.

Όλες οι ιστορίες δεν έχουν να κάνουν με ένα ερώτημα. Του ανταπάντησε.

Έχουν. Εκεί όπου όλα είναι γνωστά, δεν μπορεί να υπάρχει αφήγηση.

 

«Ο κόσμος των προγόνων μας, ενυπάρχει μέσα μας. Δέκα χιλιάδες γενιές και βάλε. Μια μορφή χωρίς προϊστορία, δεν έχει τη δύναμη να διαιωνιστεί. Ό,τι δεν έχει παρελθόν δεν μπορεί να έχει μέλλον».

 

«Στην ξυπνητή ζωή μας επιθυμούμε να διαμορφώσουμε τον κόσμο όπως μας βολεύει κι αυτό προκαλεί κάθε είδους παραδοξότητες και δυσκολίες... στα όνειρα όμως, στεκόμαστε μέσα σ’ αυτήν την υπέροχη δημοκρατία του εφικτού».

 

«Ο θάνατος κάθε ανθρώπου αποτελεί προηγούμενο για κάθε άλλον. Και καθώς ο θάνατος έρχεται σε όλους, δεν υπάρχει τρόπος να μετριάσουμε τον φόβο, εκτός από το να αγαπήσουμε τον άνθρωπο, εκείνον που μας υποστηρίζει. Αυτός ο άνθρωπος που είναι όλοι οι άνθρωποι και που στέκεται στο εδώλιο για χάρη μας μέχρις ότου έρθει  η ώρα μας, θα πρέπει με τη σειρά μας να τον υποστηρίξουμε.

 Τον αγαπάς αυτόν τον άνθρωπο;

 Θα σεβαστείς τον δρόμο που ακολούθησε;

Θα ακούσεις την ιστορία του;

William Shakespeare (1564 – 1616) The Biography

 

από τον Πήτερ Ακρόυντ ( Peter Ackroyd)

 

Συχνά μια καλή βιογραφία βοηθάει στην πληρέστερη κατανόηση του έργου ενός συγγραφέα, καθώς σε βάζει στην καθημερινότητα της εποχής του και αυτό ακριβώς κάνει η βιογραφία του μεγάλου δραματουργού, από έναν επίσης σημαντικό συγγραφέα, βιογράφο και κριτικό, τον Πήτερ Ακρόυντ.

Διαβάζοντας το βιβλίο αυτό έχεις την αίσθηση ότι περπατάς στους δρόμους του Λονδίνου, του Στράτφορντ- απόν - Έιβον, της γενέθλιας πόλης του Σαίξπηρ, ακολουθείς το ταξίδι του προς και από το Λονδίνο, κατεβαίνεις για φαγητό στην Οξφόρδη, του 16^ου και των αρχών του 17^ου αιώνα. Τότε που το Λονδίνο, μεταμορφώνεται στην μεγαλύτερη πόλη του κόσμου. Και ας μύριζε άσχημα με τα βρώμικα νερά και τα απόβλητα να τρέχουν στη μέση των πλακόστρωτων δρόμων, τους μετανάστες που έκαναν τις «δύσκολες» δουλειές να είναι υπό διωγμό (από τότε), τους ποντικούς που τρύπωναν παντού και την πανώλη να παίρνει ονόματα όπως «Μαύρος Θάνατος» και άλλα παρόμοια και να εξουδετερώνει το ένα τρίτο του πληθυσμού της πόλης, κατά περιόδους.

Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, χτίζονται θέατρα και με τον καιρό ο Σαίξπηρ αποκτά τη φήμη καλού θεατρικού συγγραφέα. Παίζει, γράφει και αργότερα γίνεται μέτοχος του σημαντικότερου θεάτρου με το όνομα “The Globe”.

Για να μπορούν να σταθούν οι θίασοι και να δίνουν παραστάσεις ακόμα και στο παλάτι, για τη βασίλισσα (Ελισαβετιανή εποχή) και μετά τον θάνατό της το 1603, για τον βασιλιά τον Ιάκωβο τον Α, πρέπει να ανήκουν σε κάποιον ευγενή (χορηγό σήμερα), ώστε να ξεχωρίζουν από άλλα λαϊκά θεάματα της εποχής όπως π.χ. αρκουδομαχίες, που συχνά αντιμετώπιζαν τη δίωξη από τις αρχές.

Τα έργα του Σαίξπηρ, πολύ συχνά, βασίζονταν σε γνωστές ιστορίες όπως π.χ. ο Άμλετ, ο Ρωμαίος και Ιουλιέτα, το Όνειρο Θερινής Νύχτας, ή σε ιστορικά γεγονότα όπως ο Ερρίκος ο Δ, ο Ιούλιος Καίσαρας, που βασίζεται σε μια μετάφραση του ομότιτλου έργου του Πλούταρχου, άλλα που προέρχονται από τη λαϊκή παράδοση ή από έργα του Σενέκα, από κλασικές ιταλικού τύπου κωμωδίες.

Συχνά, πριν την παρουσίαση των έργων τους, οι θεατρικοί συγγραφείς της Ελισαβετιανής εποχής πρόσθεταν ή αφαιρούσαν στίχους ο ένας στα έργα του άλλου, έδιναν ιδέες για το σενάριο και άλλες φορές συνεργάζονταν για τη δημιουργία ενός έργου. Την εποχή εκείνη , ο θεατρικός συγγραφέας δεν έχαιρε της δημοσιότητας που ετύγχαναν οι ηθοποιοί ή τα αγόρια -που έπαιζαν τους γυναικείους ρόλους, όπως και στο αρχαίο ελληνικό θέατρο. Γρήγορα όμως ο Σαίξπηρ ξεχώρισε.

Ενδιαφέρθηκε επίσης και για την οικονομική του ανέλιξη, επιθυμώντας να ανέβει κοινωνικά και έτσι με τον καιρό αγόρασε το μεγαλύτερο σπίτι στο Στράτφορντ- απόν - Έιβον (μπορεί ακόμα και σήμερα να το δει ο επισκέπτης) και απέκτησε πολλές άλλες περιουσίες. Συχνά, οδήγησε συγγενείς ή συντοπίτες του στα δικαστήρια για οικονομικά θέματα, διεκδικώντας τα δικαιώματά του.

Αξίζει να ξαναπροσεγγίσει κάποιος τα έργα του, μετά την ανάγνωση του συγκλονιστικού αυτού έργου του Ακρόυντ, που είναι αποτέλεσμα επίπονης και ενδελεχούς έρευνας στην εποχή και τη ζωή του μεγάλου δραματουργού, για τον οποίο δεν υπάρχουν παρά ελάχιστα στοιχεία. Ο συνδυασμός των οποίων μέσα από την κριτική ματιά του συγγραφέα του, μας έδωσε αυτό το βιβλίο. Ξεχωριστό ανάμεσα στις πολλές βιογραφίες του Σαίξπηρ.

Εξαιρετικό.