Το βιβλίο της Κατερίνας

του Αύγουστου Κορτώ

Η ιστορία του αρχίζει από το τέλος. Και αυτό το τέλος το καταθλιπτικό είναι για την Κατερίνα σωτήριο:

« Ο γιος μου με βρήκε. Χαράματα Παρασκευής, πέντε μέρες πριν κλείσει τα είκοσι τέσσερα. Κατάλαβε πως είχα πεθάνει κι ας μην είχε αλλάξει τίποτα στο χώρο……..

Μήνας Δεκέμβρης και τα καλοριφέρ αναμμένα στο φουλ. Εγώ στο κρεβάτι γυμνή τελείως. Είχα παχύνει πολύ τα τελευταία χρόνια, και στον ύπνο ρούχα και σκεπάσματα με πνίγανε. Σελίδα τραγικού ποιητή της αθλιότητας και της αγάπης: γυμνό τον πρωτόδα, γυμνή με κοίταζε τώρα για τελευταία φορά.»

Ο Αύγουστος Κορτώ το ψευδώνυμο του θεσσαλονικιού συγγραφέα Πέτρου…; Τον συνάντησα τυχαία στο fb πρόσφατα και μόλις τώρα τέλειωσα το βιβλίο του « Το Βιβλίο της Κατερίνας». Να λυτρωθεί ζήτησε φαντάζομαι βγάζοντας τη λύπη του σε μια αφήγηση των παθών της οικογένειας. 

Ίσως ήθελε να μας συστήσει την αγαπημένη του «μάμα» που ήταν ξεχωριστή σε όλα.

Όπως και νάχει, είναι μια συγκλονιστική αφήγηση της νεκρής μάνας Κατερίνας που βασανίστηκε και βασάνισε πολύ με την αρρώστια της. « Η τρέλα ο μεγαλύτερός μου φόβος……Και η άγνωστη, φριχτή λέξη: σχιζοφρενής.» Διαβάζοντας για την Βιρτζίνια Γουλφ μαθήτρια ακόμα, για πρώτη φορά αναρωτιέται η Κατερίνα του βιβλίου μήπως και ή ίδια είναι σχιζοφρενής. Ένας γλυκός και δοτικός πατέρας ο οδοντίατρος Τάσος που μέχρι το τέλος προσπαθεί να βοηθήσει τη γυναίκα του και να διαφυλάξει το γιο του, Πέτρο ο οποίος δημοσιεύει βιβλία με το ψευδώνυμο Αύγουστος! Η σχέση της Κατερίνας με το γιο της χαρακτηρίζεται από τον ίδιο «συμβιωτική» και είναι το πιο σημαντικό στοιχείο στη ζωή της Κατερίνας.  Ξέρει όμως πολύ καλά ότι το μεγαλύτερο δώρο που μπορεί να κάνει στο λατρεμένο παιδί της  είναι να το απαλλάξει από το βάρος της σχέσης τους. Και αυτό κάνει.

Ο συγγραφέας με τη φωνή της αφηγήτριάς του προς το τέλος του έργου  λέει: « Αυτό το βιβλίο δεν έχει σκοπό να πληγώσει κανέναν, εκτός από αυτούς που θα το διαβάσουν…….Εμένα αυτή είναι η αλήθεια μου και από κει και πέρα, ο καθένας ας διαλέξει τη λήθη που του ταιριάζει, που τον ανακουφίζει ».

Ελπίζω ότι όπως σοφά μάντεψε η Κατερίνα πριν την τελική και τελεσφόρο απόπειρά της να φύγει σε άλλους κόσμους «με την ελπίδα μιας ζωής υπέροχης σαν αυτήν που αφήνω» , ο αγαπημένος της γιος θα –έχει-ξεχάσει με τα χρόνια και θα είναι επιτέλους ελεύθερος!

Ησύχασε και πέτα Κατερινάκι!

The Little Coffee Shop of Kabul

 by Deborah Rodriguez

Η Deborah Rodriguez δηλώνει πρώτ' απ' όλα storyteller και μετά συγγραφέας. Σίγουρα τα κατάφερε καλά στην αφήγηση της ιστορίας της. Το θέμα και οι πληροφορίες εκ των έσω, γι αυτήν την πολύπαθη χώρα , το Αφγανιστάν, κάνουν το βιβλίο πολύ ενδιαφέρον.

Η ιστορία αφορά στη ζωή πέντε γυναικών από διαφορετικές χώρες- ΗΠΑ, Ηνωμένο Βασίλειο, Αφγανιστάν- που η τύχη τους φέρνει στο μικρό καφέ της Sunny, στην πιο επικίνδυνη πρωτεύουσα του κόσμου, την Καμπούλ.

Η ίδια η συγγραφέας, κομμώτρια στο επάγγελμα , βρέθηκε στο Αφγανιστάν ακολουθώντας μια ομάδα γιατρών. Η ίδια  είχε εκπαιδευτεί σε αμερικανικό οργανισμό για την ανακούφιση θυμάτων από καταστροφές. Ήταν μόλις είχαν πάρει την εξουσία οι Ταλιμπάν. 

Το βιβλίο της αρχίζει με μια γυναίκα από το Νουριστάν , μια δύσκολη και υποβαθμισμένη πολιτισμικά περιοχή του Ανατολικού Αφγανιστάν, η οποία είχε την ατυχία να χάσει τον άντρα της όσο ήταν έγκυος. Οι έμποροι ναρκωτικών και όπλων της περιοχής την απήγαγαν από το σπίτι της για την εξόφληση δανείου της οικογένειάς της με σκοπό να την πουλήσουν στην πρωτεύουσα. Η τύχη την έφερε στο μικρό καφέ της Sunny, όπου προσπαθεί να κρύψει την «ντροπή» της εγκυμοσύνης της- παρά το γεγονός ότι αυτή οφείλονταν στο νεκρό σύζυγό της- και της παρουσίας της στην πόλη χωρίς σύζυγο, άλλη ντροπή.

Μια ενδιαφέρουσα ιστορία και ταυτόχρονα ένα ρεπορτάζ από τη μακρινή αυτή πατρίδα, όπου η Rodriguez μέσω της ηρωίδας της, της Sunny δηλώνει ότι η παρουσία των συμπατριωτών της Αμερικάνων εκεί μόνο λάδι στη φωτιά ρίχνει. 

Η Sunny μετά από έξι χρόνια λειτουργίας του μικρού καφέ στην Καμπούλ αποφασίζει να γυρίσει στις ΗΠΑ, κάτι που θα ήθελε να είχε κάνει και η συγγραφέας του βιβλίου, η οποία αντ' αυτού έμεινε στο Αφγανιστάν περισσότερο, παντρεύτηκε Αφγανό μουσουλμάνο και μια μέρα τρομοκρατημένη από κάποιους που της ανακοίνωσαν ότι κινδυνεύει η ζωή της και η ζωή του παιδιού της ,αναγκάστηκε να αποφασίσει σε λίγα λεπτά να εγκαταλείψει τη χώρα παίρνοντας μαζί της και το γιο της. 

Ένα βιβλίο που θα συνιστούσα στους αγγλομαθείς φίλους να το διαβάσουν μιας και δεν έχει μεταφραστεί ακόμα στη γλώσσα μας.

Ο κύριος Μυσιρλής

Ο κύριος Μυσιρλής

Άκουγα το βήχα του και φανταζόμουν ένα γέρο ξαπλωμένο στο κρεβάτι του, ανήμπορο και μόνο. Είχε μπαλκόνι το δωμάτιό του που έβλεπε στο χώρο που παίζαμε. Για κάποιο λόγο η μπαλκονόπορτά του ήταν συνέχεια ανοιχτή. Μικρό παιδί σταματούσα το παιχνίδι για να αφουγκραστώ την ανάσα του. Όταν έβηχε, φοβόμουν. Ησύχαζε όταν πια έβγαζε φλέματα τα οποία προσπαθούσα να φανταστώ πού τα ξεφόρτωνε. Πράσινα φορτηγά πρέπει να υπήρχαν στο μυστηριώδες δωμάτιό του κυρίου Μυσιρλή. Από αυτόν μόνο το όνομά του ήξερα. Κανένα παιδί από αυτά που τον ακούγαμε να βήχει δεν μιλούσε γι αυτόν εκτός από τις φορές που ανταποκρινόμενος στις φωνές μας του παιχνιδιού, έβριζε και μετά πνίγονταν από το βήχα. Τότε η Βασούλα και η Σούλα η χοντρή γέλαγαν με την καρδιά τους.

Αυτός ο γέρος έρχονταν στο μυαλό μου στο ροζ δωμάτιο, όταν ξάπλωνα τα βράδια. Είχε άραγε κάποιον να τον φροντίζει; Μάλλον όχι. Να φοβόταν στο σκοτάδι; Μήπως δεν έφτανε ν’ ανάψει το φως του; Τι δουλειά να έκανε όταν ήταν νέος; Το πρόσωπό του θα είχε μια μεγάλη χοντρή μύτη, ένα στόμα γεμάτο φλέματα και σάπια δόντια, μεγάλα αυτιά με τρίχες και μάτια μισόκλειστα, άρρωστα. Τι να σκεφτόταν; Μας άκουγε και ήμασταν  μια συντροφιά γι αυτόν; Όταν φώναζα σκεφτόμουν ότι αναγνώριζε τη φωνή μου. Ήθελα να είμαι η αγαπημένη του φωνή. Όταν όμως δεν ήθελε να μας ακούει- φωνάζαμε πολύ, πόναγε, ποιος ξέρει-έλεγε « Άι σιχτίρ»  και το φχαριστιόταν.

Μια μέρα είδα ένα καπάκι από φέρετρο στην είσοδο του σπιτιού του και μετά τον ξέχασα. Το σπίτι του το έβαψαν άσπρο και την μπαλκονόπορτα την έκλεισαν.

15 Μάρτη 196….

Vanity Fair by William Makepeace Thackeray

Ο 19^ος αιώνας, στην ακμή της Βρετανικής Αυτοκρατορίας, έδωσε την καλύτερη μέχρι τότε λογοτεχνία, σε παγκόσμια κλίμακα.

Το “Vanity Fair " του Γουίλιαμ Θάκερυ  (William Makepeace Thackeray 1811-63) , είναι αντιπροσωπευτικό έργο της εποχής αυτής. Γράφτηκε σε συνέχειες – όπως έκαναν και άλλοι σύγχρονοί του μυθιστοριογράφοι, βλέπε Charles Dickens-  στο περιοδικό Punch, από τον Ιανουάριο 1847 μέχρι τον Ιούνιο  1848. 

Η ιστορία διαδραματίζεται σε προηγούμενη εποχή από αυτήν που γράφτηκε, γνωστή ως Regency era , ( http://en.wikipedia.org/wiki/Regency_era)

 δηλαδή λίγο πριν την Βικτωριανή περίοδο και ενώ οι Ναπολεόντειοι πόλεμοι, εκτυλίσσονται. Ο Thackeray  δεν περιγράφει μάχες όπως κάνει ο Τολστόι- του οποίου ο Πόλεμος και Ειρήνη έχει σαφώς επιδράσεις από το εν λόγω βιβλίο. Όμως η αναφορά σε γεγονότα που διεξάγονται στα πεδία των μαχών γίνεται με τόσο δυνατές, σύντομες και ξαφνικές προτάσεις, που εκπλήσσουν τον αναγνώστη. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η σκηνή που περιγράφεται ο θάνατος του George Osborne στη μάχη του Βατερλώ: "…lying on his face, dead, with a bullet through his heart".

O τίτλος Vanity Fair προέρχεται από το θρησκευτικό μυθιστόρημα “The Pilgrim’s Progress” (1678-84) του John Bunyan: δυο προσκυνητές για να φτάσουν στη Celestial City, πρέπει να περάσουν από το Vanity Fair όπου οι πειρασμοί είναι μεγάλοι. Αντιθέτως, ο όχι και τόσο θρησκευόμενος Thackeray περιγράφει κάποιους ανθρώπους της εποχής 1813-1835, οι οποίοι δεν έχουν καν την επιλογή να περάσουν μέσα από τους πειρασμούς της Vanity Fair για να φτάσουν στη  «σωτηρία» τους, αλλά ζουν και θα συνεχίσουν να ζουν στην καταναλωτική κοινωνία του Vanity Fair  όπου ο σκοπός τους είναι να αποκτήσουν όλο και πιο πολλά αγαθά ή να ανέβουν κοινωνική τάξη,  “from rags to riches” .

Σε αυτήν την εμποροπανήγυρη της ματαιοδοξίας -το Vanity Fair- ζουν πολλοί χαρακτήρες, εξ ου και ο υπότιτλος του βιβλίου “ A novel without a hero”, στον οποίο ο συγγραφέας παίζει με τη λέξη ήρωας. Αυτό που κυρίως θέλει να τονίσει είναι η έννοια της λέξης hero:το ίνδαλμα, το πρότυπο. Αυτός ο

ήρωας  δεν υφίσταται στην εποχή των αρχών του 19^ου αιώνα, στη χώρα, θέλει να δείξει ο Thackeray.

Το βιβλίο αρχίζει με τις δύο ηρωίδες, τόσο διαφορετικές από κάθε άποψη. Η μία είναι η Becky Sharp, κόρη αλκοολικού ζωγράφου και μιας γαλλίδας τραγουδίστριας της όπερας, και η άλλη η Amelia Sedley, κόρη ενός εμπόρου- επενδυτή της ανώτερης μεσαίας τάξης. Φοιτούσαν μαζί στο σχολείο της κυρίας Pinkerton, όπου η μεν Amelia ήταν κανονική μαθήτρια, ενώ η Becky φιλοξενούνταν μετά το θάνατο και του πατέρα της και αργότερα δίδασκε γαλλικά στις νεαρές μαθήτριες. Επιστρέφουν μαζί στο σπίτι της Amelia, όπου η Becky συναντάει τον αδερφό της φίλης της τον οποίο προσπαθεί να σαγηνεύσει, με σκοπό φυσικά να τον παντρευτεί και να ανέβει κοινωνική τάξη που ήταν και ο μόνος τρόπος για να το πετύχει.

Ακολουθούν πολλοί χαρακτήρες και μια πλοκή που δεν αφήνει τον αναγνώστη  να χάσει το ενδιαφέρον του, παρόλο που συχνά αναφέρονται τόσα πολλά ονόματα, που χάνεσαι στο Λονδίνο και στο Μπαθ των αρχών του 19^ου αι.

Αν δεν είστε σε περίοδο της ζωής σας που ψάχνετε ένα βιβλίο για να σας ηρεμήσει, καλύτερα δείτε την ταινία: Vanity Fair

http://www.imdb.com/title/tt0241025/