Συνολικές προβολές σελίδας

Σάββατο 3 Ιανουαρίου 2015

“The Catcher in the Rye”


By J.D. Salinger







Το βιβλίο του Τζ. Ντ. Σάλιντζερ αναφέρεται στη ζωή ενός εφήβου της δεκαετίας του ΄50 που ζει στη Νέα Υόρκη.


Με αφήγηση στο πρώτο πρόσωπο, με την αργκό των νέων της περιόδου αυτής, ο 17χρονος Χόλντεν Κώλφηλντ (Holden Caulfield) «μιλάει» κυριολεκτικά , περιγράφοντας αυτά που του συνέβησαν από το Σάββατο, που ως αρχηγός της ομάδας ξιφομαχίας,  επιστρέφει στο σχολείο του με τους συμμαθητές του, έχοντας χάσει όλον τον εξοπλισμό τους στο μετρό της Νέας Υόρκης, μέχρι τη Δευτέρα που επιστρέφει σπίτι του για τις διακοπές των Χριστουγέννων.


Μπορεί η αργκό του 50 να είναι ξεπερασμένη σήμερα, αυτό όμως δεν συμβαίνει και με την αξία του βιβλίου του Σάλιντζερ που διαβάζεται ακόμα, όπως δείχνει η πώληση των 250.000 αντιτύπων ετησίως, 60 χρόνια μετά από την πρώτη έκδοσή του. Έχει μεταφραστεί σε όλες τις γλώσσες! 


Το 1977, η 28χρονη τότε Τζένη Μαστοράκη, το μεταφράζει στα ελληνικά και του δίνει τον τίτλο με τον οποίο είναι γνωστό στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό:  « Ο Φύλακας της Σίκαλης».
 Την άνοιξη του 2014 κυκλοφορεί μια δεύτερη μετάφραση της ίδιας, της ποιήτριας Τζένης Μαστοράκη, η οποία έχει αλλάξει τον τίτλο που η ίδια είχε δημιουργήσει 37 χρόνια νωρίτερα, στην πρώτη έκδοση, προκαλώντας ένα μούδιασμα σε αυτούς που αγαπώντας το βιβλίο αγάπησαν και τον τίτλο του. Ο νέος τίτλος είναι: « Στη Σίκαλη, στα Στάχυα, ο Πιάστης». 


Στο κεφάλαιο 16 του βιβλίου, ένα παιδάκι που περπατάει στην άκρη του δρόμου, ενώ οι γονείς του, που περπατούν στο πεζοδρόμιο, δεν το έχουν αντιληφθεί, τραγουδάει ένα παιδικό τραγουδάκι, “ If a body catch a body coming through the rye”. Ο ήρωας Χόλντεν χαίρεται που ακούει το παιδί να τραγουδάει και λέει ότι αυτή η εικόνα τον έκανε να αισθανθεί λιγότερο μελαγχολικός. Αργότερα η 10χρονη αδερφή του Φοίβη τον πληροφορεί ότι το τραγούδι λέει, “ If a body meet a body, coming through the rye”, είναι του ποιητή  Robert Burns και έχει τίτλο " Comin' Through the Rye ". Παρόλα αυτά ο Χόλντεν σε μια άλλη συζήτηση με την αγαπημένη του μικρή αδερφή δηλώνει ότι αυτό που θα ήθελε να κάνει στη ζωή του, αυτό που θα του έδινε χαρά που δεν μπορεί να τη βρει πουθενά αλλού, είναι να πιάνει (catch, catcher) τα μικρά παιδάκια που παίζουν ανέμελα σε ένα χωράφι με σίκαλη και δεν προσέχουν τον γκρεμό που βρίσκεται δίπλα. Θέλει λοιπόν να γίνει A catcher in the rye. H Τζένη Μαστοράκη  δήλωσε, «Αποφάσισα λοιπόν να βάλω στον τίτλο, ολόκληρο τον επίμαχο στίχο του σκωτσέζου ποιητή, κάνοντάς τον και λίγο δεκαπεντασύλλαβο, "στη σίκαλη, στα στάχια, ο πιάστης". Ο Χόλντεν Κώλφηλντ θέλει να γίνει παιδοπιάστης, αυτό είναι το επάγγελμα που ονειρεύεται». 


Το βιβλίο γίνεται απαραίτητο ανάγνωσμα του κάθε επαναστατημένου νέου της εποχής του ΄50 και των επόμενων γενεών, καθώς θίγει «στη γλώσσα τους», τα προβλήματα των εφήβων, όπως της αποξένωσης τους από τον κόσμο των μεγάλων, της απομόνωσής τους, ενώ ακριβώς το αντίθετο επιθυμούν. Ο Χόλντεν δυσανασχετεί με την υποκρισία και τη ρηχότητα της ζωής των ενηλίκων, αλλά τα βάζει και με τους συνομήλικούς του που τους βρίσκει επιπόλαιους, επιδεικτικούς και γενικά «ψεύτικους», «δήθεν». 


Από τη στιγμή που με τη συμπεριφορά του αποβάλλεται και από το Pencey, το τελευταίο ιδιωτικό σχολείο που παρακολούθησε,  μετά από διάφορα άλλα από τα οποία επίσης είχε αποβληθεί, ο Χόλντεν αποφασίζει να φύγει από το σχολείο νωρίτερα και παίρνοντας τις ακριβές του βαλίτσες, το κομπόδεμα που του έστελνε η γιαγιά του, φεύγει βραδιάτικα από την Εστία που έμενε, χωρίς να ξεχάσει να μαλώσει με τον συγκάτοικό του, το διπλανό του και να ουρλιάξει με όλη του τη δύναμη φεύγοντας, “Sleep tight , ya morons!” Το sleep tight είναι μια έκφραση της καθομιλουμένης που λέγεται συνήθως σε μικρά παιδιά πριν πάνε για ύπνο, εννοώντας ότι τους εύχονται να κοιμηθούν καλά,    « καλόν ύπνο, ηλίθιοι!»
 Αρχίζει μια απελπιστική περιήγηση στη Νέα Υόρκη, όπου μάταια προσπαθεί να επικοινωνήσει με κάποιον, από την πόρνη που καλεί στο δωμάτιό του, μέχρι τον αγαπημένο καθηγητή του από προηγούμενο σχολείο, ο οποίος προσπαθεί να τον πείσει ότι αγαπάει τη γνώση και για αυτόν και μόνο τον λόγο, θα ήταν καλύτερη επιλογή να συνεχίσει το σχολείο.


Ενδιαφέρον βιβλίο,  με πολλά θέματα,  μια καταπληκτική νεανική γλώσσα, που στην καινούρια ελληνική μετάφραση η Τζένη Μαστοράκη,  προσαρμόζει στην σύγχρονη ελληνική αργκό που χρησιμοποιούν οι δικοί μας έφηβοι, ελκυστική τεχνική αφήγησης και αξέχαστοι χαρακτήρες. 


Ο δολοφόνος του John Lennon, όταν συνελήφθη κρατούσε στα χέρια του το The Catcher in the Rye που το είχε αγοράσει εκείνη την ημέρα και είχε γράψει μέσα: "To Holden Caulfield, From Holden Caulfield, This is my statement"!


Ο Σάλιντζερ δεν αποδέχτηκε καμία από τις πολλές προτάσεις που του έγιναν να μεταφέρουν το βιβλίο του στην οθόνη.

Πέθανε το 2010 σε ηλικία 91 χρόνων.