ΤΟ ΔΙΚΟ ΜΑΣ ΑΙΜΑ του Γιώργου Ιωάννου

 

 

Ο Γιώργος Ιωάννου (1927-1985) ήταν Έλληνας ποιητής, πεζογράφος, δοκιμιογράφος και θεατρικός συγγραφέας, μα πάνω απ' όλα ήταν Θεσσαλονικιός και όλα τα παραπάνω.

Στο βιβλίο του «Το Δικό μας Αίμα» περιγράφει την πόλη που λάτρεψε, σε πεζογραφήματα κυρίως βιωματικού περιεχομένου. Είναι η δική του ματιά για την πόλη που την έζησαν πάρα πολλές εθνικότητες κατά τη διάρκεια της μακραίωνης ιστορίας της, και όλες την ήθελαν δικιά τους. Όλες την αγάπησαν με πάθος. Το παράπονο του Ιωάννου είναι ότι δεν καταγράφηκαν μνήμες των ανθρώπων της, τόσες όσες της άξιζαν. Ακόμα και για τον αυτόπτη Ιωάννη Αναγνώστη, ο οποίος μας άφησε το χρονικό της Αλώσεως της Βυζαντινής Θεσσαλονίκης από τον Μουράτ  Β', στις 29 Μαρτίου 1430, γράφει στο πεζογράφημά του με τίτλο «Με Τα Σημάδια Της Απάνω Μου», τα εξής:

«Καλός ο Ιωάννης ο Αναγνώστης, άξιος της ευγνωμοσύνης μας, αλλά δεν μπορούσε ο ευλογημένος να προσθέσει μερικά πιο συγκεκριμένα πράγματα; Τοποθεσίες, ονομασίες, επίθετα, κτίρια, δρόμους - θα ήταν άκρως συναρπαστικό τώρα το χρονικό του».

Ο ίδιος κάνει αυτό που θα ήθελε να διαβάσει από προηγούμενες γενιές γενιών: Περιγράφει γειτονιές που έζησε με κάθε λεπτομέρεια έτσι ώστε όσοι είμαστε από αυτήν την υπέροχη πόλη να βρίσκουμε δρόμους που βαδίσαμε και ζήσαμε μια-δυο γενιές μετά από τον συγγραφέα και άλλοτε να συγκατανεύουμε συγκινημένοι, «Ναι, το θυμάμαι κι εγώ αυτό το πλακόστρωτο», και άλλοτε να μαθαίνουμε για την ιστορία κάποιων περιοχών σε συνδυασμό με τα ιστορικά γεγονότα που συνέβησαν εκεί ακριβώς, σε κείνο το συγκεκριμένο σημείο «των Βυζαντινών τειχών»!

Ένας συγγραφέας και ένα βιβλίο που αξίζει και πρέπει να διαβαστεί από κάθε κάτοικο αυτής της υπέροχης πόλης, της Θεσσαλονίκης μας.

«Τα παιδιά του Γκεμπελάουι» του Ναγκίμπ Μαχφούζ

 

Ο Γκεμπελάουι, ένας παλικαράς, χτίζει το μεγάλο του σπίτι στη μέση του πουθενά, στην έρημο, αψηφώντας κάθε κίνδυνο. Εκεί ζει με τους γιους του και την οικογένειά του μέχρι που αρχίζουν οι έχθρες μεταξύ όλων.

Με όμορφη αφήγηση ακολουθούμε την ιστορία του Γκεμπελάουι μέχρι που γεμίζει όλη η περιοχή – μια μεγάλη φτωχική γειτονιά του Καΐρου δίπλα στην πραγματική γειτονιά του Μαχφούζ – με φτωχές παράγκες και τους απογόνους του Γκεμπελάουι.

Αυτός, ο γεννήτορας, η απαρχή, ο Θεός, ζει στο τεράστιο σπίτι μέχρι που κλείνεται σ’ αυτό και δεν τον βλέπει πια κανείς, όμως όλοι πιστεύουν ότι υπάρχει εκεί μέσα, αν και δεν ανακατεύεται πλέον στις υποθέσεις όλων αυτών των ανθρώπων που κατοίκησαν τη γη.

Ωραίο, υπαρξιακό μυθιστόρημα, που σε ταξιδεύει στην έρημο και στις φτωχικές γειτονιές του Καΐρου, σε έναν χρόνο απροσδιόριστο και παντοτινό.

“Miramar” by Naguib Mahfuz

 

He was a contemporary Egyptian writer who won the 1988 Nobel Prize in Literature.

Miramar is one of the 35 novels he has published from the 1930s to 2004.

As all his novels, it takes place in Egypt, Alexandria this time.

 

Ήταν ένας σύγχρονος, Αιγύπτιος συγγραφέας που κέρδισε το Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1988.

Το Μιραμάρ είναι ένα από τα 35 μυθιστορήματά του, τα οποία δημοσίευσε μεταξύ 1930 και 2004 και όπως όλα, λαμβάνει χώρα στην Αίγυπτο, στην Αλεξάνδρεια αυτή τη φορά. Είναι πολυεπίπεδο και θα μπορούσε να διαβαστεί ως η ιστορία της Αιγύπτου ( η δουλευταρού, τίμια αλλά αμόρφωτη υπηρέτρια), που άγεται και φέρεται από διάφορες δυνάμεις όπως οι Ευρωπαίοι (η ελληνίδα ιδιοκτήτρια), οι Αιγύπτιοι εθνικιστές, οι πλούσιοι, το καθεστώς του Νάσσερ και η Μουσουλμανική Αδελφότητα, που αντιπροσωπεύονται από διάφορους χαρακτήρες.

 

Η ισπανικής καταγωγής λέξη Μιραμάρ σημαίνει θέα στη θάλασσα, όπως η ομώνυμη πανσιόν της εύστροφης, ετοιμόλογης, παλιάς αριστοκράτισσας, Ελληνίδας ιδιοκτήτριας. Εκεί διαδραματίζεται μια ιστορία , την οποία μαθαίνουμε λίγο λίγο σε διαφορετικά κεφάλαια, καθένα δοσμένο από την οπτική γωνία κάποιου από τους τέσσερεις ενοίκους της.

 Θαύμαζε τον Φώκνερ, όπως καταλαβαίνουμε από τον τρόπο που είναι δομημένο αυτό το μικρό μυθιστόρημά του, ο Μαχφούζ, αλλά δεν είναι καθόλου απλή μίμηση. Είναι ένα πανέμορφο ανάγνωσμα που σε ταξιδεύει στη σύγχρονη Αλεξάνδρεια και σε μυεί στην κοινωνική ζωή της, με τις νοοτροπίες τόσο των κατοίκων της πόλης όσο και των εσωτερικών μεταναστών.

« Στο βάθος όλοι οι άνθρωποι είναι νομάδες και πατρίδα τους γίνεται όποιος τόπος τους χαρίσει ευτυχία».

Με κριτική ματιά αναφέρεται στην πολιτική κατάσταση που επικρατεί στη δεκαετία του 1960  και στις κοινωνικές συναναστροφές μεταξύ των φύλων αλλά και των τάξεων.

Κεντρικό πρόσωπο γύρω από το οποίο διαδραματίζονται τα γεγονότα η Ζαχρά, η υπηρέτρια της κυρίας της πανσιόν, η οποία αρνούμενη τον εξαναγκασμό να παντρευτεί έναν γέρο, φεύγει από το χωριό της και προσλαμβάνεται στην πανσιόν, όπου έχει να αντιμετωπίσει τους άντρες ενοίκους.

Διαβάζεις και καταλαβαίνεις τη θέση της γυναίκας μέσα σ’ αυτήν την ανδροκρατούμενη κοινωνία και τις συνέπειες που υφίστανται αυτές που θα αγνοήσουν τις επιταγές της.

Οι σημειώσεις στο τέλος του βιβλίου εξηγούν κομμάτια της αιγυπτιακής ιστορίας του 1960 

( σοσιαλιστική επανάσταση, Νάσερ κλπ), με τα οποία ο δυτικός αναγνώστης ίσως να μην είναι πολύ εξοικειωμένος.

Γράφτηκε το 1967 και έγινε ταινία το 1969.