“Miramar” by Naguib Mahfuz

 

He was a contemporary Egyptian writer who won the 1988 Nobel Prize in Literature.

Miramar is one of the 35 novels he has published from the 1930s to 2004.

As all his novels, it takes place in Egypt, Alexandria this time.

 

Ήταν ένας σύγχρονος, Αιγύπτιος συγγραφέας που κέρδισε το Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1988.

Το Μιραμάρ είναι ένα από τα 35 μυθιστορήματά του, τα οποία δημοσίευσε μεταξύ 1930 και 2004 και όπως όλα, λαμβάνει χώρα στην Αίγυπτο, στην Αλεξάνδρεια αυτή τη φορά. Είναι πολυεπίπεδο και θα μπορούσε να διαβαστεί ως η ιστορία της Αιγύπτου ( η δουλευταρού, τίμια αλλά αμόρφωτη υπηρέτρια), που άγεται και φέρεται από διάφορες δυνάμεις όπως οι Ευρωπαίοι (η ελληνίδα ιδιοκτήτρια), οι Αιγύπτιοι εθνικιστές, οι πλούσιοι, το καθεστώς του Νάσσερ και η Μουσουλμανική Αδελφότητα, που αντιπροσωπεύονται από διάφορους χαρακτήρες.

 

Η ισπανικής καταγωγής λέξη Μιραμάρ σημαίνει θέα στη θάλασσα, όπως η ομώνυμη πανσιόν της εύστροφης, ετοιμόλογης, παλιάς αριστοκράτισσας, Ελληνίδας ιδιοκτήτριας. Εκεί διαδραματίζεται μια ιστορία , την οποία μαθαίνουμε λίγο λίγο σε διαφορετικά κεφάλαια, καθένα δοσμένο από την οπτική γωνία κάποιου από τους τέσσερεις ενοίκους της.

 Θαύμαζε τον Φώκνερ, όπως καταλαβαίνουμε από τον τρόπο που είναι δομημένο αυτό το μικρό μυθιστόρημά του, ο Μαχφούζ, αλλά δεν είναι καθόλου απλή μίμηση. Είναι ένα πανέμορφο ανάγνωσμα που σε ταξιδεύει στη σύγχρονη Αλεξάνδρεια και σε μυεί στην κοινωνική ζωή της, με τις νοοτροπίες τόσο των κατοίκων της πόλης όσο και των εσωτερικών μεταναστών.

« Στο βάθος όλοι οι άνθρωποι είναι νομάδες και πατρίδα τους γίνεται όποιος τόπος τους χαρίσει ευτυχία».

Με κριτική ματιά αναφέρεται στην πολιτική κατάσταση που επικρατεί στη δεκαετία του 1960  και στις κοινωνικές συναναστροφές μεταξύ των φύλων αλλά και των τάξεων.

Κεντρικό πρόσωπο γύρω από το οποίο διαδραματίζονται τα γεγονότα η Ζαχρά, η υπηρέτρια της κυρίας της πανσιόν, η οποία αρνούμενη τον εξαναγκασμό να παντρευτεί έναν γέρο, φεύγει από το χωριό της και προσλαμβάνεται στην πανσιόν, όπου έχει να αντιμετωπίσει τους άντρες ενοίκους.

Διαβάζεις και καταλαβαίνεις τη θέση της γυναίκας μέσα σ’ αυτήν την ανδροκρατούμενη κοινωνία και τις συνέπειες που υφίστανται αυτές που θα αγνοήσουν τις επιταγές της.

Οι σημειώσεις στο τέλος του βιβλίου εξηγούν κομμάτια της αιγυπτιακής ιστορίας του 1960 

( σοσιαλιστική επανάσταση, Νάσερ κλπ), με τα οποία ο δυτικός αναγνώστης ίσως να μην είναι πολύ εξοικειωμένος.

Γράφτηκε το 1967 και έγινε ταινία το 1969.