On the Road

 by Jack Kerouac

Τον Ιούλιο του 1947 ξεκινάει το πρώτο ταξίδι, μετά το διαζύγιό του, από τη Νέα Υόρκη προς την άλλη ακτή στη Δύση και το Σαν Φρανσίσκο. Έχει μαζί του 50 δολάρια όλα κι όλα, κάνει ωτοστόπ, αλλάζει λεωφορεία μέχρι που φτάνει στο Ντένβερ όπου συναντάει τους φίλους του, Carlo Marx (ψευδώνυμο του Allen Ginsberg) και Dean Moriarty (o Neal Cassady), πρωταγωνιστές όλοι του κινήματος που ο ίδιος ο Κέρουακ αργότερα θα ονομάσει Beat, δανειζόμενος τον όρο από τους τζαζίστες.

 Κορίτσια, ποτό, ναρκωτικά και φυσικά οι μεγάλοι της τζαζ να αυτοσχεδιάζουν και να τζαμάρουν στα κλαμπ (Charlie Parker, Miles Davies, Dizzie Gillespie). 

Όλα σε ξέφρενους ρυθμούς, λαχανιάζεις και μόνο που τα διαβάζεις ή ίσως αρχίζεις να χοροπηδάς και συ, ανάλογα με την ηλικία σου πάντα. 

Έντονη ανάγκη να ξαναβρεθούν στο δρόμο και να διασχίσουν τη μια πολιτεία μετά την άλλη, από τον ένα ωκεανό στον άλλο.

Είναι ο Sal Paradise (Jack Kerouac) και ο πρωταγωνιστής του βιβλίου του, Dean Moriarty (Neal Cassady) που διασχίζουν τη χώρα πολλές φορές από το 1947 μέχρι το 1950, από τη μια πόλη στην άλλη, για να συναντήσουν έναν φίλο ή «κι εγώ δεν ξέρω γιατί ήρθα στη Νέα Υόρκη, φίλε»!

Στο δεύτερο ταξίδι πάνω κάτω στις Ηνωμένες Πολιτείες, και αφού παρατάει την οικογενειακή Χριστουγεννιάτικη γιορτή, γιατί του μπήκε και πάλι το μικρόβιο που το όνομά του ήταν Dean Moriarty, επισκέπτονται κάπου στη Νέα Ορλεάνη τον άλλο φίλο Old Bull Lee (ψευδώνυμο για τον William S. Burroughs) που είναι εθισμένος στη μορφίνη και συνεχίζουν μέχρι Σαν Φρανσίσκο όπου είναι το τέλος της ξηράς και αναγκαστικά σταματούν.

Όμως σε λίγο θα ξαναβγούν στο δρόμο και θα πάνε νότια, Τέξας, Νέο Μεξικό αλλά και τα σύνορα θα περάσουν για το Μέξικο σίτυ όπου τα ναρκωτικά είναι παντού!

Όταν τελικά εκδόθηκε το βιβλίο, μετά από πολλές αναθεωρήσεις και εκδοτικές περιπέτειες, έγινε αμέσως επιτυχία.

 Μόνο που αρχικά το ενδιαφέρον των δημοσιογράφων απέβλεπε αποκλειστικά στο νέο τρόπο ζωής της παρέας των νεαρών του βιβλίου, παρά στο ίδιο το λογοτεχνικό έργο.

 Ήταν η γενιά των Beat με εκπρόσωπο τώρα πια τον Kerouac και όλοι ενδιαφέρονταν να μάθουν για αυτούς τους «τρελούς», αντισυμβατικούς νεαρούς που πειραματίζονταν με σκληρά ναρκωτικά, benzedrine (αμφεταμίνη), μορφίνη και άλλα και που με παρέα τη μαριχουάνα και το αλκοόλ, διέσχιζαν τη μεταπολεμική Αμερική ψάχνοντας κάτι καινούριο να πιστέψουν σ’ αυτό, γκρεμίζοντας κάθε είδους όρια νομιμότητας (πολλές φορές ο συγγραφέας απέκρυψε νομικές παραβάσεις των χαρακτήρων του για ευνόητους λόγους) αλλά και ηθικά όρια, που έμπαιναν εμπόδιο στην προσωπική τους ελευθερία.

 Απελευθέρωση και στο σεξ, που όμως πριν την τελική έκδοση του βιβλίου αναγκάστηκε να απαλύνει τουλάχιστον όσον αφορά στα θέματα ομοφυλοφιλίας, όπως αυτό ανάμεσα στον Carlo Marx και τον Dean Moriarty αλλά ίσως και τη δική του σχέση με τον άκρως ερωτικό, κολλητό του φίλο Dean.

Θυμάμαι να «τρελαίνομαι» με το On the Road, όταν τη δεκαετία του 70 το διάβασα για πρώτη φορά (λίγα χρόνια αργότερα γύρισα και γω με ωτοστόπ τη δική μας ήπειρο), αλλά τώρα ξαναδιαβάζοντάς το στα πλαίσια του MOOC που παρακολουθώ, χασμουρήθηκα και λίγο (ναι η ηλικία είναι καθοριστικός παράγοντας, με όλα όσα φέρνει μαζί της). Σκέφτομαι όμως ότι ίσως ο γύρος της Ευρώπης με ωτοστόπ τότε να μην είχε γίνει ποτέ και γι αυτό μαζί με τον Bob Dylan θα συμφωνήσω ότι μας καθόρισε όλους το βιβλίο αυτό του Kerouac.

·         Οι Beat λογοτέχνες δεν επιμένουν στη φόρμα του έργου, δηλ στο πώς θα διαμορφώσουν την αφήγηση της ιστορίας, όπως οι συνάδελφοί τους Μοντερνιστές, ούτε θεωρούν ότι το δημιούργημα είναι κάτι αυτόνομο, ξεχωριστό από τη ζωή του αφηγητή ή του αναγνώστη –όπως υποστηρίζει ο Ναμπόκοφ. Όμως αν και οι ίδιοι δεν επικεντρώνουν την προσπάθειά τους στο στυλ και στη δεξιοτεχνία της σύνθεσης της αφήγησης σύμφωνα με τον κανόνα των Μοντερνιστών, επιθυμούν και αυτοί να αναπαραγάγουν και να επικοινωνήσουν την εμπειρία που περιγράφουν και μάλιστα με μια γλώσσα αληθινή, καθημερινή, όχι επιτηδευμένη, σε μια «πρόζα αυθόρμητη», όπως υποστηρίζει ο Kerouac.

      Λίγα χρόνια πριν την τελική έκδοση του On the Road το 1957, ο William S. Burroughs εκδίδει το γνωστό Junky(1953), που είναι εν μέρει αυτοβιογραφικό και ο Allen Ginsberg την ποιητική συλλογή Howl and other poems(1955) που αποτελούν αντιπροσωπευτικά λογοτεχνικά έργα της πρώτης μεταπολεμικής γενιάς της Αμερικής, η οποία αντιδρώντας στην καταναλωτική κοινωνία της αφθονίας που εδραιώνονταν, έψαχνε τις δικές της αξίες, με το δικό της τρόπο. Ήταν η καλλιτεχνική γενιά Beat που άφησε το αποτύπωμά της στις δεκαετίες του 50 και 60, για να παραδώσει στην επόμενη γενιά, αυτή των Hippies.